معرفی بوپرنورفین

بوپرنورفین مشتق نیمه صناعی آلکالوئید اپیوئیدی تبائین با لیپوفیلیسیته بالاست. این دارو یک آگونیست نسبی گیرنده اوپیوئیدی µ و آنتاگونیست قوی گیرنده اپیوئیدی کاپا می باشد. قرص زیرزبانی بوپرنورفین تولید شرکت داروئی فاران شیمی در سه دوز 4.0، 2 و 8 میلی گرم موجود است. هر 10 قرص در یک بلیستر و هر 10 بلیستر در یک جعبه به همراه بروشور عرضه می شود.

موارد مصرف بوپرنورفین

درمان علائم وابستگی به داروهای مخدر (ترجیحا برای دوره القا)، به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی جامع شامل حمایت های مشاوره ای و روانی-اجتماعی.

تعیین دوز

پیش از شروع دوره القا، بایستی نوع و شدت وابستگی به اپیوئید (اپیوئیدهای طولانی یا کوتاه اثر) و مدت زمان طی شده از آخرین مصرف اپیوئید، در نظر گرفته شود.

نوجوانان (بالاتر از 16 سال) و بزرگسالان

وابستگی به اپیوئید: دوره القا: 2 الی 4 میلی گرم؛ اگر علائم ترک ناگهانی پس از 60 الی 90 دقیقه بروز نکرد، می توان دوز را 2 تا 4 میلی گرم افزایش داد. در صورت تحمل دوز شروع، می توان میزان تجویز را تا دوز موثر بالینی افزایش داده و به مدت 24 ساعت آن را پایدار نگهداشت. پس از دوره القا و تنظیم دوز: دوز روزانه معمول حداقل 8 میلی گرم می باشد. در بیمارانی که به مصرف اپیوئیدها ادامه می دهند، افزایش دوز را به میزان 4 تا 8 میلی گرم تا دستیابی به حداقل دوز روزانه 12 الی 16 میلی گرم در نظر داشته باشید.

اطلاعات بیمار برای داروی بوپرنورفین

توجه: درمان اولیه با بوپرنورفین باید پس از بروز علائم خفیف تا نسبی ترک (به منظور جلوگیری از علائم ترک ناگهانی) شروع گردد. این مدت زمان عموما حداقل 6 تا 12 ساعت پس از آخرین مصرف اپیوئیدهای کوتاه اثر (هروئین، اکسی کدون) و 24 تا 72 ساعت پس از آخرین مصرف اپیوئیدهای طولانی اثر (متادون) می باشد.

نارسایی کبدی:

نارسایی خفیف: تنظیم دوز ضروری نیست.

نارسایی متوسط: تنظیم دوز ضروری نیست؛ با احتیاط تجویز کنید.

نارسایی شدید: دوز شروع و میزان افزایش های متعاقب در تنظیم دوز را به میزان 50 درصد کاهش دهید؛ الزام پایش علائم و نشانه های سمیت یا مصرف بیش از حد مجاز.

نحوه تجویز

بوپرنورفین یک بار در روز به صورت زیرزبانی تجویز می شود. این دارو ترجیحا برای دوره القا پیشنهاد می شود. پس از دوره القا و به خصوص در شرایطی که بیمار تحت نظر نیست، تجویز قرص زیرزبانی بوپرنورفین/ نالوکسان (محصول دیگری از شرکت داروئی فاران شیمی) ارجح می باشد. تجویز بوپرنورفین در این شرایط، به بیمارانی محدود می شود که قادر به تحمل بوپرنورفین/ نالوکسان نیستند (به عنوان مثال در شرایط حساسیت به نالوکسان).

آیا قرص ب2 اعتیاد آور است؟

قرص b2 گیرنده‌های مواد افیونی را فعال می‌کند و میل به مصرف را کاهش می‌دهد، ولی مشکل بزرگ آن احتمال وابستگی به خود دارو است. با این حال تعداد کمی از بیماران کنترل دارویی خود را از دست می‌دهند و دچار سوء مصرف بوپرنورفین می‌شوند؛ که در نهایت بیمار باید برای ترک ب2 اقدام کند. بوپرنورفین برخی وابستگی‌های موجود در بدن بیمار به مواد افیونی را حفظ می‌کند، اما این امر قابل کنترل است و به تدریج برطرف می‌شود.

تحقیقات نشان می‌دهند مواد مخدری که سریع‌تر به مغز می‌رسند، پتانسیل بالاتری برای اعتیاد دارند. داروهایی که فرایند و چرخه کوتاه‌تری برای اثر‌گذاری دارند نسبت به داروهایی که سیکل طولانی‌تری دارند، قدرت اعتیاد آوری بالاتری دارند. چرخه بوپرنورفین نیز آرام شروع می‌شود و تاثیر خفیف و طولانی مدتی دارد؛ به همین دلیل در مقایسه با موادی چون هروئین و مورفین، وابستگی کمتری ایجاد می‌کند.

انواع مخدر بوپرنورفین یا b2 که در بازار موجودند

داروی ب2 به شکل مختلفی قابل مصرف است مانند قرص، آمپول، ایمپلنت داخل بدن و یا پد‌های درمانی. انواع مختلف بوپرنورفین با توجه به شرایط بیمار توسط پزشک تجویز می‌شود. در ادامه برخی از انواع داروی b2 را معرفی می‌کنیم.

قرص بوپرنورفین

قرص b2 که به صورت زیر زبانی تجویز می‌شود، رایج‌ترین نوع مصرف آن است و به صورت قرص‌های ۲ و ۸ میلی گرم وجود دارد. احتمال جذب در روش زیر زبانی قرص بوپرنورفین فقط ۱۰ درصد است، به همین دلیل در مقایسه با آمپول بوپرنورفین علائم ترک اعتیاد کمتری به همراه دارد.

آمپول بوپرنورفین

آمپول بوپرنورفین که برخی اوقات توسط مراکز غیر مجاز و به صورت قاچاق تجویز می‌شود، می‌تواند به عنوان جایگزینی برای قرص بوپرنورفین معرفی شود. در مقایسه با قرص، عوارض جانبی بیشتری دارد و میزان مصرف آن باید طبق تجویز پزشک صورت گیرد. تزریق بوپرنورفین به ناحیه معده صورت می‌گیرد و معمولا یک بار در ماه تزریق می‌گردد. بین دوز‌های مصرف حداقل ۲۶ روز فاصله قرار دارد.

ایمپلنت بوپرنورفین

ایمپلنت از جدید‌ترین روش‌های درمانی مصرف بوپرنورفین است که در کلینیک ترک اعتیاد پیام تندرستی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. برتری این روش در مقایسه با مصرف قرص و تزریق آمپول، نبود نگرانی بابت فراموشی مصرف دارو است.

در استفاده از ایمپلنت باید دقت کافی صورت بگیرد، زیرا عوارض نادر اما جدی از جمله آمبولی و مرگ ناشی از قرار دادن نادرست ایمپلنت‌های دارویی، سلامتی بیمار را تهدید می‌کند.

پد بوپرنورفین
پد بوپرنورفین، چسب دارویی است که روی پوست قرار می‌گیرد تا میزان خاصی از دارو را از طریق پوست به جریان خون منتقل کند. مزیت استفاده از پد نسبت به سایر اشکال و روش‌ها، انتقال دوز مشخصی از دارو به بیمار است.

عوارض قرص ب 2 چیست؟
بوپرنورفین بر خلاف سایر مواد افیونی مانند هروئین، سقف اثر دارد. یعنی تا زمانی که فرد میزان مشخصی از ماده مخدر را مصرف نکند، اثرات آن را مشاهده نخواهد کرد. با این حال قرص b2 مانند سایر داروها، عوارض جانبی متعددی به همراه دارد. رایج‌ترین عوارض جانبی بوپرنورفین شامل موارد زیر هستند:

خشکی دهان

سر درد

سوزش و خارش پوست

بی خوابی

دل درد

تورم یا قرمزی در ناحیه پد بوپرنورفین

عوارض خطرناک قرص b2

بعضی از پیامد‌های نامطلوب مصرف بوپرنورفین که باید بیشتر به آن توجه کرد، به شرح زیر است:

توهم

تب و لرز

تعریق

سرگیجه

گرفتگی عضلات

اسهال و استفراغ

آیا بوپرنورفین در ترک اعتیاد موثر است؟

اعتیاد به مواد مخدر بیماری است که امروزه جمع کثیری از جامعه جهانی را به خود گرفتار کرده است. اصولا افرادی که برای درمان خود روش‌های اصولی را برمی‌گزینند، به گروه‌های روان درمانی و مشاوره‌های ترک اعتیاد روی می‌آورند؛ اما برخی دیگر استفاده از دارو‌های جایگزین مثل قرص ب2 را انتخاب می‌کنند.

بوپرنورفین(بی2) از جمله داروهای شبه مخدری است که مصرف آن برای بیماران، وابستگی ایجاد می‌کند. بنابراین به هیچ وجه استفاده از آن بدون تجویز پزشک توصیه نمی‌شود. ما در مرکز ترک اعتیاد جمشیدیه، با توجه به نتیجه آزمایش‌های لازم و شرایط هر بیمار، بهترین روش درمانی را به او پیشنهاد می‌کنیم.