كبد در ناحيه راست شكم و زير دنده ها قرار دارد. اين عضو اعمال حياتي زيادي را انجام مي دهد و انسان بدون آن نمي تواند به هپاتيت خود ادامه دهد. التهاب و تورم سلولهاي كبد را هپاتيت مي گويند. اگر فردي به هپاتيت مبتلا شود كبد او ملتهب و متورم شده ممكن است زردي يا يرقان در روي ايجاد گردد.حتي دربرخي از موارد كبد بطور دائمي دچار آسيب مي شود .داروها موادشيميايي ميكروبها و بخصوص ويروسهااز علل مهم ايجاد كننده هپاتيت هستند. انواع متعددي از ويروسها مي توانند در افراد ايجاد هپاتيت نمايد از آن جمله هپاتيت نوع A و هپاتيت B و هپاتيتC.
بيماري هپاتيت B
يكي از خطر ناكترين انواع ويروسها هپاتيت B مي باشد فردي كه به هپاتيت B مبتلا مي شودممكن است احساس خستگي ضعف تهوع بي اشتهاي نمايد ادرار ممكن است پر رنگ و مدفوع كم رنگ تر از معمول به نظر برسد . در مواردي كه شخص ممكن است هيچگونه علائمي نداشته باشد تنها روش تشخيص هپاتيت B آزمايش خون است از هر 100 نفر مبتلا به هپاتيت B 10 نفر ويروس را در خون خود به مدت چندين سال نگهداري مي كنند اين افراد به ظاهر سالم به نظر مي رسندو حتي ممكن است كه خودشان از اين وضعيت خبر نداشته باشند ولي مي توانند به راحتي ديگران را آلوده نمايند.
طريقه ابتلاء به هپاتيت B
هپاتيت B به روشهاي زير قابل انتقال مي باشد :
تماس با كوچكترين قطره خوني آلوده مي تواند فرد سالم را مبتلا سازد
استفاده مشترك از سرنگ و سوزن آلوده
تماس جنسي با فرد آلوده به ويروس
كودك متولد شده از مادر آلوده به ويروس
سوراخ كردن گوش و خالكوبي و ختنه غير بهداشتي با وسايل آلوده به ويروس
استفاده مشترك از تيغ و مسواك آلوده به ويروس
استفاده از وسايل دندانپزشكي غير بهداشتي
براي پيشگيري از انتقال هپاتيت B چه بايد كرد :
هيچگاه از سرنگ و سوزن مشترك استفاده نكنيم .
در صورت ايجاد زخمي در بدن ، زخم را با آب و صابون شستشو داده ، به وسيله پانسمان به خوبي محافظت نماييد .
اشياء آلوده به خود را در كيسه پلاستيكي جمع آوري كرده و بسوزانيم .
وسايلي را كه به خون آلوده مي شوند سريعاًبا مواد ضد عفوني كننده مانند مايع سفيد كننده لباس ( وايتكس ) تميز نماييد .
در صورت وجود فرد آلوده به ويروس هپاتيت B اطرافيان را بر عليه اين بيماري واكسينه شوند
واكسيناسيون كودكان بر عليه بيماري هپاتيت B كه شامل سه مرحله ( بدو تولد ، 5/1 ماهگي و 9 ماهگي ) مي باشد .
توجه : افراد آلوده به ويروس هپاتيت B بايد به طور منظم به پزشك مراجعه كرده و پيگير بيماري خود باشند و هيچ دارويي را بدون تجويز پزشك مصرف ننمايند .
بيمار مبتلا به عفونت مزمن ويروس هپاتيت B كه قادر به پاك كردن آن از بدنش نيست معمولاًعلايم باليني خاصل ندارد ولي انتقال دهنده بيماري است و به اين طريق ناقل ناميده مي شود ( بيشتر مردان هستند تا زنان )
حامل و ناقل ويروس هپاتيت B براي پيشگيري از انتقال ويروس به ديگران بايد چه نكاتي را رعايت نمايند ؟
استفاده مداوم از كاندوم در زمان نزديكي
پوشاندن زخمهاي باز
عدم شركت در آشپزي
در صورت داشتن زخم باز پرهيز از شنا كردن در استخرها و مكان هاي عمومي
استفاده از مسواك و ريش تراش شخصي
هميشه هنگام مراجعه به دندان پزشك آلودگي خود را اطلاع دهند .
هپاتيت C
هپاتيت C يك بيماري واگير كبدي است كه توسط ويروس هپاتيت C و از طريق تماس با خون افراد آلوده منتقل مي شود . بيشتر افرادي كه به هپاتيت C آلوده مي شوند ويروس را تا آخر عمر به همراه دارند . بعضي از اين افراد احساس بيماري نمي كنند و بعضي دچار صدمه كبدي ، هپاتيت مزمن اختلالات كبدي و سرطان كبد مي شوند.
فاكتورهاي خطر ساز انتقال هپاتيت C كدامند ؟
تزريق خون آلوده
بيماران خاص
اعتياد تزريقي
اعتياد استنشاقي به خصوص كوكائين
آسيب نفوذي پوست و مخاط با اجسام برنده آلوده به ويروس ( بزاق دهان )
بيشترين افرادي كه در معرض خطر ابتلاء به هپاتيت C هستند چه كساني هستند ؟
معتادان تزريقي
افرادي كه بي بند و باري جنسي دارند .
بيماران خاص و بيماراني كه محصولات خوني دريافت كرده اند .
از مادران آلوده به جنين
كاركنان حرف پزشكي كه با خون بيماران در تماس بوده و يا سوزن آلوده به پوست آنها نفوذ يابد .
چگونه بايد با فرد مبتلا به هپاتيت C در خانواده زندگي كرد ؟
انتقال ويروس هپاتيت C در داخل خانواده شايع نيست ، حتي جدا سازي قاشق ، بشقاب و ليوان ضروري نيست .
اشتراك استفاده از چه وسايلي باعث انتقال ويروس هپاتيت C مي شود ؟
اشتراك در مسواك ، ريش تراش ، ناخن گير ، برس ، كيسه حمام و ساير وسايل حمام ، سنجاق سر ، وسايل آرايشي و هر گونه جسم برنده و نفوذي باعث
انتقال ويروس مي شود و ممنوع است .
هپاتيت C از چه راههاي منتقل نمي شود ؟
تماس هاي فيزيكي معمولي و در آغوش گرفتن
از راه آب و غذا
شنا كردن در استخر
راههاي پيشگيري از انتقال هپاتيت C در سوء مصرف كنندگان مواد عبارتست از :
ترك كامل مصرف مواد و ترويج برنامه هاي پيشگيري از عود
تبديل مصرف تزريقي به ساير اشكال مصرف
در صورت ادامه تزريق ، استفاده از وسايل تزريق مجزا و استريل
در صورت ادامه تزريق ،ترك رفتارهاي پرخطر ( علاوه بر خطر اشتراك سوزن مشترك و سرنگ هر وسيله اي مثل فيلتر مشترك مي تواند تا حد قابل توجهي خطر انتقال عفونت را افزايش دهد . حتي تميز كردن وسايل براي از بين بردن ويروس هپاتيت C با استفاده از شستشو اصولي نيست .