در عصر حاضر، مافیای مواد مخدر آنچنان هوشمند عمل نموده و در حال بحث و بررسی بهترین راهها و روشها جهت رونق بخشیدن به تجارت خود میباشند که تا دولتها میآیند راههای مبارزه با یک نوع اعتیاد را پیدا کنند، مافیای اعتیاد، مادهی دیگری عرضه میکند. زمان زیادی طول میکشد تا دولتها بتوانند راهی برای مبارزه صحیح با اعتیاد جدید بیابند و این چرخه در حال تکرار بوده و هست. در واقع مافیای اعتیاد دقیقا مثل یک شرکت تجاری موفق و یک کارخانه عمل میکند، دائما بازار مصرف را تحت نظر دارد و بررسی میکند تا نیازهای جدید بازار را بیابد و اشکالات و معایب کالای خود (البته از دید سودآوری نامشروع خودشان ) را رفع کند یا کالایی جدید منطبق بر شرایط بازار و نیازهای مصرف کنندگان تولید و عرضه کند. صاحبان این تجارت ضد انسانی موفق حتی ترکیب سنی جمعیت جهان در کشورهای مختلف و سطح تحصیلات و آداب و رسوم و فرهنگ و سنن ملتها را میسنجند و در تنظیم فعالیتهای تجاری خود و نوع کالایی که عرضه میکنند به این نکات توجه کامل دارند. یکی دیگر از محصولات چرخه فوق مافیای اعتیاد، آمفتامینها هستند.
آمفتامین اولین بار در سال ۱۸۸۷ توسط شیمیدان آلمانی ال ادلینو ساخته شد. اما تا اواخر دههی۱۹۲۰ که اثرات تحریکی آن بر اعصاب مرکزی و سیستم تنفسی (بعنوان گشادکننده کیسههای هوائی ریهها) کشف شد در پزشکی مورد استفاده قرار نگرفته بود. در اواخر دهه ۲۰ و اوایل دهه ۳۰ از آمفتامین در درمان آسم، تب یونجه و سرماخوردگی استفاده میشد. در سال ۱۹۳۲ آمفتامین بصورت اسپری و با نام تجاری بنزدرین به بازار عرضه شد و موفقیت بسیار زیادی کسب کرد. به فاصلهی کمی پس از آن و با شناخته شدن دیگر قابلیتهای آمفتامین در دهه ۱۹۳۰قرص آمفتامین هم با نام پپ روانهی بازار شد و در درمان افسردگی، بیماری پارکینسون، صرع، بیماری حرکت، شب کوری، اختلالات بیش فعالی کودکان، چاقی، نارکولپسی، ناتوانی جنسی، استفراغ دوران حاملگی و آپاتی مورد استفاده قرار گرفت. از آنجایی که پزشکان از اعتیادآور بودن آمفتامین مطلع نبودند و نیز بهجهت ارزان بودن و امکان تهیهی آسان، استفاده از آن بهسرعت افزایش یافت. اشکال خوراکی و تزریقی آمفتامین و دیگر ترکیبات بدست آمده از آن همچون متآمفتامین توسعه یافته، بهمقادیر زیاد تولید و عرضه شد.
در خلال جنگ جهانی دوم هر دو طرف متخاصم بویژه ارتش های آمریکا، بریتانیا، آلمان و ژاپن برای تقویت نظامیان خود از لحاظ روحی و بالا بردن میزان تحمل و استقامت آنها در شرایط سخت و نیز افزودن بر تواناییهای جسمی و روحی سربازان خود از آمفتامین استفاده میکردند بهطوریکه مطابق آمار، هفتاد و دو میلیون عدد قرص آمفتامین در طی جنگ جهانی دوم بین نظامیان توزیع گشت. حتی هیتلر هم بطور روزمره از آمفتامین تزریقی استفاده میکرد و به احتمال زیاد برخی تصمیم گیریهایش تحت تاثیر این دارو بوده است. پس از جنگ، استفادهی پزشکی و غیرپزشکی از آمفتامین بهطرز شدیدی افزایش یافت. قرصهای آمفتامین سهل الوصول و ارزان بودند. اشخاصی که طالب خوابیدن و شب بیداری بودند مثل رانندگان کامیون و دانشجویان وکسانی که انرژی بیش از حد معمول میخواستند مثل ورزشکاران حرفهای به جرگهی مصرف کنندگان آمفتامین پیوستند. همچنین، از آنجاییکه اثرات آمفتامین تاحدود زیادی مشابه کوکائین بود، بسیاری از معتادان به کوکائین ترجیح دادند بهجای کوکائین غیرقانونی و گرانقیمت از آمفتامین قانونی و ارزانقیمت استفاده کنند. در طی دو دههی ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ اعتیاد به ترکیبات آمفتامین بالا رفت. نظر به اینکه اثرات مغزی متآمفتامین از خود آمفتامین مشخصتر و قویتر بودند، شکل غلیظ شدهی آن با نامهایی چون شیشه، کریستال و یخ در دهه ۱۹۸۰ عرضه و گسترش یافت؛ تا اینکه به مرور زمان با کشف داروهای جدیدتر و موثرتر از آمفتامینها، برای درمان بیماریهایی که از آمفتامینها برای درمانشان استفاده میکردند، بهتدریج دامنه تجویزهای پزشکی آمفتامینها محدودتر گردید.
در طی دهههای گذشته که معتادان آمریکا و اروپا متآمفتامین (شیشه) مصرف میکردند این مواد وارد ایران نشده بود، حال باید دید که چرا این مواد پس از گذشت دهها سال در بازار ایران مطرح میشوند و اینهمه مصرف کننده پیدا میکنند؟ پاسخ این سوال به نبوغ مافیای اعتیاد باز میگردد. سالهاست که تریاک و مشتقات دیگر آن، مثل هروئین و مورفین اصلیترین مادهی اعتیادآور خانمانسوز در ایران هستند. حال، آمفتامینها و کراک نه به جنگ اینمواد، بلکه به کمک آنها آمدهاند و موفق نیز بودهاند که دلایل آنرا در زیر آوردهایم:
ـ روحیات، علائق، امکانات مصرف، رفتار و دیگر ویژگیهای جوانان با آمفتامینها سازگارتر است تا مواد سنتی.
ـ مردم ما و بهویژه جوانان و نوجوانان اعتیاد به تریاک یا هرویین و عوارض و بدبختیهای ناشی از آن را دیدهاند و میشناسند! جوان، پدر یا برادر یا یکی از اقوامش که به تریاک معتاد بوده را دیده و عواقب مصرف آن را میشناسد ولی آمفتامینها را نمیشناسد!
ـ در مقایسه با دو دههی گذشته، سطح تحصیلات جوانان چه دانشگاهی و چه غیردانشگاهی، بسیار بالاتر است و این در حالیاست که تحصیل کردهها به آمفتامین بیش از تریاک تمایل دارند.
ـ تریاک مخدر است، آمفتامینها محرک. گذشته از مفهوم علمی مخدر که تخدیر کننده فرد میباشد، واژهی مخدر در ضمیرآگاه و ناخودآگاه مردم ما نفوذ کرده و با یک بار منفی همراه است. این بار منفی را آمفتامینها ندارند!
ـ تریاک موجب انزوای فرد میشود، آمفتامینها فرد را به جمع میبرند. کسی که تریاک مصرف کرده دوست دارد در گوشهای چرت بزند و سیگار بکشد ولی آمفتامینها فرد را پرحرف، بشاش و پرانرژی میکنند. البته مصرف شیشه بهخاطر عارضهی بدبینی امکان دارد درنهایت به انزوای فرد منجر شود.
ـ تریاک فرد را خموده و خواب آلوده میکند، آمفتامینها دشمن خواب هستند و این مطابق نیاز جمعیت چند میلیونی دانشجویی ما هم هست. (برای بیدار ماندن و مطالعه) حتی بهجهت انرژی که به شخص میدهد برای ورزشکاران هم مناسبتر از تریاک است.
ـ مدت زمانی که مصرف کنندهی تریاک در طی روز صرف میکند در مقایسه با شیشه بسیار زیاد است. (درصد قابل توجهی از مصرفکنندگان؛ دقیقاً به این نکته بهعنوان دلیلی جهت ترک اعتیادشان به تریاک اشاره کردهاند.)
ـ مصرف تریاک مقدماتی خاص و امکانات و مکانی را میطلبد، مصرف آمفتامینها حتی درصورت تدخین، بسیار آسان است. سخت بودن مصرف تریاک بویژه برای جوان و نوجوانی که از خود امکاناتی چون خانه ندارد، مانع مصرف موادش میشود و آمفتامینها این مشکل را ندارند!
ـ در فرهنگ ما کسی را که تریاک مصرف میکند با لغات و اصطلاحات زشت و تمسخرآمیزی مورد خطاب قرار میدهند و این مانعی در راه گسترش اعتیاد به تریاک است که درمورد آمفتامینها وجود ندارد و این را مافیای اعتیاد میداند.
ـ مردم ما در گذر سالها تجربه! بهطور خاص با تریاک آشنا هستند؛ علائم مصرف، خصوصیات ظاهری، نحوهی مصرف و دیگر مشخصات تریاک را مردم ما میشناسند ولی آمفتامینها را خیر. تصورش را بکنید پدر و مادری در جیب فرزندشان تریاک بیابند؛ چه میشود؟ این را مقایسه کنید با قرص آمفتامین. تریاک را همه میشناسند، آمفتامین را چند درصد از مردم ما میشناسند؟ شناسائی جوان و نوجوان معتاد به تریاک مانعی در مسیر گسترش اعتیاد است.
ـ هروئین نامی است مشهور برای مردم ما. نامی توام با ترس و وحشت. حتی وقتی از بیماران وابسته به تریاک درمورد اعتیادشان به هروئین سوال میکنیم، بسیاری از ایشان یک متری میپرند یا در جایشان جابجا میشوند و با اعتراض و محکم میگویند نه!، خدانکند!، اصلاً! و از این قبیل حرفها. این یعنی بسیاری از مردم ایران درگذر زمان و در اثر بدبختیهایی که از هروئین دیدهاند، نسبت به هروئین واکسینه شدهاند. ولی آمفتامینها و کراک را اصلاً نمیشناسند و درصد زیادی از بیماران فقط بهخاطر نشناختن آمفتامین و کراک و بهخیال اینکه از هروئین بهتر هستند مصرف کردهاند.
مطالب فوق را مافیای اعتیاد بهخوبی درک کرده و براساس این حقایق اقدام به عرضهی انواع آمفتامینها و کراک در بازار ایران کرده است.
اسپید یا سرعت، آیس یا یخ، کریستال، شیشه، بنز، کمک خلبان، قرص شادی، صلیب سفید و دیگر اسامی مشابه، همگی نامهای خیابانی موادی هستند که تحت نام علمی آمفتامینها شناخته میشوند. آمفتامینها گروهی از ترکیبات کاملاً صناعی اثرگذار بر روان آدمی هستند که اصطلاحاً محرک سیستم اعصاب مرکزی نامیده میشوند. ترکیبات مهم این گروه شامل دکستروآمفتامین، متآمفتامین (که به شیشه معروف است و نوع خالصتر آن که قابل تدخین است آیس خوانده میشود) و آمفتامین هستند. خصوصیات شیمیائی و اثرات این ترکیبات بهقدری مشابه هستند که تشخیص نوع آمفتامین مصرفی گاه حتی برای مصرفکنندگان باتجربه هم مشکل است. این نوع ترکیبات با نامهایی چون آدرال، دکسدرین، دکسترو استات و دزوکسین بطور قانونی در بازار دارو یافت میشوند و جهت درمان نارکولپسی، چاقی و اختلال تمرکز فکر به همراه بیشفعالی استفاده میشوند. در مواردی که بخواهند اثر دارو اختصاصیتر شود مولکول پایهای آمفتامین را تغییر میدهند در این حالت اثر ضد اشتهای دارو یا اثرش بر تمرکز فکر یا دیگر اثرات دارو برحسب انتخاب تقویت شده و قدرت دارو در ایجاد دیگر تاثیرات ضعیف میشود. با چنین تغییراتی داروهای اختصاصیتر چون فن فلورامین، متیل فنیدیت که به ریتالین معروف است و نیز فن مترازین تولید شدهاند. هر دو داروی آمفتامین و ریتالین جزو داروهای طبقه ۲ در گروهبندی داروها از لحاظ سوء مصرف و قوانین قضائی اعمال شده در آمریکا هستند.
درحال حاضر رایجترین ترکیب این گروه در ایران متآمفتامین هیدروکلراید است که همان شکل قابل تدخین مت میباشد و در ایران شیشه خوانده میشود. ازآنجاییکه مشخصات شیشه همچون دیگر آمفتامینها است همراه با دیگر آمفتامینها، تحت یک عنوان مورد بحث قرار میگیرد و تنها ویژگیهای اختصاصی آن بهطور مجزا بیان میشود.
کریستال مت آمفتامین با نامهای شیشه، شابو،کوارتز، Meth ,Speed ,Glass کریستال، یخ (Ice), در بازارهای دنیا عرضه میشود.
شکل ظاهری: قرص، کپسول، پودر و قطعه ای مثل سنگ بلورین کوچک
شکل اولیه آمفتامین ها پودر است ولی در آزمایشگاههای تولیدی پودر را به شکل قرص و کپسول درمیآورند. پودر آمفتامینها از ذرات کوچک بلورین شفاف تشکیل یافته است این ذرات در نوع متآمفتامین درشتتر میباشند و حالت خرده شیشه به پودر دادهاند. نوعی از متآمفتامین که خالصتر است و در واقع دوباره کریستالیزه شده است به صورت تکههای درشت و شفاف است.
نحوهی ساخت: ساخت بیشترین مقدار متآمفتامین در آزمایشگاههای مخفی و غیرقانونی صورت میگیرد و میتوان گفت امریست آسان. متآمفتامین از تبدیل افدرین یا دی- پسودوافدرین در و با ترکیب مواد شمیایی مختلف بدست میآید.
قیمت: بسته به منطقه فرق میکند. در جنوب شرقی و شمال شرقی آمریکا در سطح خرده فروشی، قیمت از ۴۰۰ تا ۳۰۰۰ دلار به ازای هر اونس مواد میباشد. در ایران پودر آمفتامینها بصورت بستههای کوچک با قیمتهای بسیار متفاوت بر حسب مقدار و منطقه از ۳۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰ تومان بفروش میرسد.
نحوهی مصرف: آمفتامینها را به چهار طریق خوراکی، استنشاقی، تزریقی و تدخینی میتوان مصرف کرد قدیمیترین روش خوراکی است. (معمولاً اگر پودر دارو موجود نباشد قرصهای آمفتامین و متآمفتامین را خرد کرده بصورت استنشاقی مصرف میکنند یا قرص را در آب حل کرده تزریق میکنند و بالاخره اینکه قرص را با حرارت تبخیر کرده تنفس میکنند). شیشه یا آیس که شکل خالصتر متآمفتامین و به شکل سنگی بلورین و شفاف است معمولاً بصورت تدخین مصرف میشود. کریستال یا پودر متآمفتامین هم بیشتر از طریق خوراکی مصرف میشود هرچند قابل تزریق یا تدخین هم است.مصرف تدخینی شیشه، همچون کراک کوکائین و با استفاده از یک پیپ (پایپ) شیشهای صورت میگیرد. معمولاً پس از مصرف باقیماندهای میماند که قابل مصرف مجدد است. اثرات شیشه میتواند تا ۱۲ ساعت ادامه داشته باشد.
افزایش انرژی و ایجاد احساس خوب بودن، بلافاصله بعد از مصرف ایجاد میشود و تا 12 ساعت یا بیشتر طول میکشد. در اثر مصرف دراز مدت این ماده بیاعتنائی و کاهش تحریکپذیری ایجاد میشود و دلیل عمدهی علت سوء مصرف کریستال است.
عوارض مصرف: دوز بالای شیشه میتواند دمای بدن را به طرز بسیار شدیدی حتی تا حد مرگ بالا ببرد و میتواند باعث بروز تشنج در شخص گردد. شیشه موجب هر دو نوع اعتیاد جسمی و روانی میشود! مصرف کنندهی شیشه به مرور دچار سایکوز میشود و علائمی مشابه اسکیزوفرنی از او سر میزند به خصوص دچار بدبینی و توهمات شنوائی و بینائی و پوستی میشود، رفتار خشونت آمیز پیدا میکند. پوسیدگی شدید دندانها، آسیب مغزی مشابه بیماری پارکینسون و آلزایمر، افکار قتل و خودکشی، ضعف سیستم ایمنی، عفونت قلب، آسیبهای کلیوی، کبدی و ریوی از دیگر آثار مصرف این مواد است. شخصی که مت مصرف میکند معمولاً از بهداشت پایینی برخوردار است، در برخی جاهای بدنش زخمهای پوستی دیده میشوند، بدلیل انقباضات فک و بهمزدن دندانها، آسیبهای دهان و دندان پیدا میکند. (البته خشکی دهان هم مزید بر علت است) خیلی کم میخوابد و بیش از حد فعالیت فیزیکی دارد. رفتار عجیب و غریبی از خود نشان میدهد، سخنان دور از منطق و غیرقابل قبول میگوید. حرکات پرشی ناخواسته درکنار حرکات سریع و چابک توجه هر کسی را میتواند جلب کند بخصوص نزدیکان شخص. خودکشی امر چندان بعیدی نیست و تمایل به خشونت هم دیده میشود. اگر دقت شود اطرافیان شخص میتوانند دریابند که برخلاف گذشته شخص خیلی راحتتر با دیگران دعوا میکند و خشونت بیشتری از خود نشان میدهد.
خطرناکترین وضعیت برای مصرف کننده شیشه تویکینگ است. این حالت وقتی روی میدهد که شخص ۳ تا ۱۵ روز نخوابیده باشد و دچار علائمی چون تحریک پذیری و بدبینی باشد. چنین حالتی را تویکینگ و شخص را اصطلاحاً تویکر گویند. شخص تویکر اشتیاق شدید به مصرف هرچه بیشتر شیشه دارد ولی پیدایش حالت اوج یا اثرات اولیه بسیار مشکل و درحد محال است و از این رو شخص، دچار ناامیدی و رفتار ناپایدار میگردد. واکنشهای شخص تویکر کاملاً غیرقابل پیش بینی بوده، امکان دارد رفتاری خشونت آمیز از خود نشان دهد. مواردی از جدلهای شدید خانوادگی، تصادفات رانندگی و جنایتهای لحظهای از این افراد گزارش شده است. فرد تویکر میتواند کاملاً طبیعی جلوه کند چشمانی روشن و گفتاری موجز دارد و حرکاتش تند و چابک است. اما با کمی دقت میتوان دید که چشمان شخص ده برابر سریعتر از حد طبیعی حرکت میکنند. در صدایش ارتعاشی خفیف وجود دارد و حرکاتش سریع و پرشی است. البته اگر شخص از مواد مهار کنندهای چون الکل استفاده کرده باشد، تشخیص چنین علائمی دشوار خواهد بود. اما در این حالت احساس های منفی شخص همچون بدبینی و ناامیدی به مقدار زیادی افزایش نشان میدهد. برخورد با چنین شخصی باید با احتیاط فراوان صورت گیرد.
مصرف آمفتامینها در فرد مصرف کننده، انفجاری از انرژی ایجاد کرده که سبب افزایش تحرک و فعالیت فرد و کاهش اشتهایش میشوند و درنهایت احساس خوشایندی همچون نشئگی ایجاد میکنند. بنابراین، شخص وقتی دارو مصرف میکند؛ غذا نمیخورد، استراحت نمیکند و نمیخوابد، چون نه اشتهای غذا خوردن دارد، نه احساس خستگی و نه نیاز به خواب. در مقابل؛ تحرک دارد و پرحرف است. برخی هم احساس سرخوشی و باصطلاح نشئگی پیدا میکنند،اوایل احساس خوب بودن و اعتماد بهنفس بالا و در ادامه، مصرف، سبب بروز هیجان و آشفتگی روحی شدیدی میشود که میتواند منجر به بروز رفتارهای خشونتآمیز گردد. بدبین شدن نسبت به دیگران؛ حتی دوستان و اقوام بسیار نزدیک و صمیمی و گاه پرخاشگری و روحیهی تهاجمی از دیگر علائم شایع میباشند. تجربهی فیزیولوژیک ناشی از مصرف آمفتامینها با کوکائین مشابه است ولی علائم ایجاد شده توسط کوکائین کمتر از یک ساعت دوام دارند درحالیکه علائم مصرف آمفتامینها طولانی مدت است. انرژی و قدرتی که شخص مییابد رایگان نبوده و هزینهای دارد بس گزاف، چراکه در عرض مدت کوتاهی در فرد تحمل ایجاد میشود و متعاقباً به دارو وابسته میشود. معتاد به آمفتامین همچون دیگر انواع اعتیاد باید دارو مصرف کند فقط برای آنکه بتواند بهحالت معمول برسد. و آسیبهای جسمی و روحی را نیز بههمراه دارد.
برای فهم بهتر، اثرات آمفتامین را به سه بخش تقسیم کردهایم؛ 1- مرحلهی فلاش یا اوج زودگذر 2- اثرات کوتاه مدت 3- اثرات درازمدت. فلاش یا اوج، ۵ ثانیه تا ۲۰ دقیقه پس از مصرف (برحسب روش مصرف) شروع میشود و چند دقیقه بیشتر دوام ندارد. منظور از اثرات کوتاه مدت همانگونه که از نامشان برمیآید علائم نسبتاً زودگذری هستند که همزمان یا پس از فلاش (اوج) شروع شده و چند ساعت دوام دارند. این علائم در حقیقت تاثیر مستقیم دارو است ولی اثرات درازمدت علائمی هستند که پایدارتر بوده هرچند بعضاً با یک بار مصرف دارو با دوز بالا هم ایجاد میشوند، ولی غالباً اثرات دارو را در گذر زمان نشان میدهند و بعضا نمایانگر تاثیر غیرمستقیم دارو بر جسم و روان شخص است.
شروع اثرات: شروع اثر دارو در روشهای مختلف مصرف متفاوت است. از چند ثانیه در صورت تزریق تا ۲۰ دقیقه در شکل خوراکی میتواند باشد. در مصرف تزریقی و تدخین اثرات دارو ظرف چند ثانیه (۵ تا ۱۰) شروع میشوند که با احساس لذت بسیار شدید و انفجاری بنام فلاش همراه بوده و این حالت اولیه چند دقیقه بیشتر طول نمیکشد. در مصرف خوراکی و استنشاقی هم احساس لذت زیادی در آغاز اثر دارو به شخص دست میدهد که اوج خوانده میشود ولی شدت اوج باندازه فلاش نیست. درمقابل، مدت دوام علائم در مصرف خوراکی و استنشاقی بیشتر از روش تزریقی و تدخینی است. شروع اثرات دارو در صورت استنشاق حدوداً ۳ تا ۵ دقیقه طول میکشد و در صورت مصرف خوراکی ۱۵ تا ۲۰ دقیقه زمان میبرد.
فلاش یا اوج: حالتی است غیر واقعی که بنا به وضعیت هر فرد در حالت موجود متفاوت بوده و هر شخصی آن را بهصورت خاصی توصیف میکند. برخی میگویند احساس پرواز دارند، برخی میگویند انگار در این دنیا نیستند، برخی آن را به سقوط آزاد تشبیه میکنند. هرچه هست، بیش از چند دقیقه بطول نمیانجامد ولی درحقیقت همین چند دقیقه مثل طعمه عمل میکند و اشخاص را به آمفتامینها متمایل و معتاد میکند. ولی پس از مدتی این حالت رفته رفته کمرنگ و کمرنگتر شده و به شرایطی میرسد که دیگر خبری از آن لذت یافت نمیشود.
اثرات کوتاه مدت آمفتامینها:
افزایش هوشیاری
افزایش فشار خون
افزایش و یا نامنظم شدن ضربان قلب
طپش قلب
افزایش تنفس
تهوع
اسهال یا یبوست
سردرد
تغییر رفتار جنسی
حرکات غیرقابل کنترل همچون لرزش یا پرش ناگهانی اندامها
بی توجهی به محدودیتهای اجتماعی
احساس غیرواقع بینانه در مورد باهوش بودن و توانائی انجام امور
افزایش دمای بدن (تب)، گرگرفتگی و تعریق
حالت بیحسی و اغتشاش شعور
نارسائی قلبی عروقی
بیان نارسا
بدبینی و عداوت نسبت به دیگران
پرحرفی یا افزایش تحرک
بالا رفتن حس خوب بودن
خستگی ناپذیر شدن (و در نتیجه چرت زدن)
بیخوابی
خشکی و خارش پوست
سرخوشی یا نشئگی
خشکی دهان
کاهش اشتها
گشادی مردمکها
مشاورههای رفتاری بیشترین اثرات درمانی را در این بیماران دارد. در این حالت به بیمار کمک میشود که دربارهی خود، زندگی و رفتار خود بهتر بیندیشد و بتواند مهارتهای خود را در مقابله با استرسهای زندگی افزایش دهد.
درآخر:
کریستال مت آمفتامین در دنیای ما وارد شده و آموزش قوی به افراد جامعه را میطلبد. به عبارت دیگر، آموزش و کمک به پرهیز از این ماده تنها کلید توقف اپیدمی کریستال مت در امروز، فردا و سالهای آینده خواهد بود.
1 Comments
سلام کسی میدونه برای عوارض شیشه و سو٫مصرفش چی کار باید کرد